اعتیاد به هروئین، علائم و علل
اعتیاد به هروئین چیست؟ هروئین شاید بدنام ترین ماده در بین مواد قاچاق باشد، و علت شهرتی است که برای سابقه ی وحشتناک و سیاه خود پیدا کرده است. این ماده محصولی به دست آمده از گیاه خشخاش است و به گروهی از مواد به نام مشتقات تریاک تعلق دارد. ماده ی هروئین توسط میلیون ها نفر به عنوان یک مسکن استفاده می شود. مانند دیگر داروهایی که در این دسته قرار دارند هروئین نیز به سرعت و راحتی با گیرنده های مشتقات تریاک که به طور طبیعی در مغز انسان ایجاد می شوند اتصال برقرار می کند. قبل از ایجاد حس آرامش و راحتی، این ماده یک انفجار شادی و خوشحالی برای فرد همراه خواهد داشت. هروئین می تواند تسکین خوبی برای دردهای عاطفی و فیزیکی فراهم کند.
یک جنبه ی منحصر به فرد برای موادی که در دسته ی مشتقات تریاک هستند این است که می توانند به شکل های مختلفی استفاده شوند. بنابراین کسی که به مسکنی مانند فنتالین وابسته است می تواند هروئین را با سیگار بکشد، تنفس کند یا تزریق نماید تا تمایلات خود را آرام سازد. از آنجایی که هروئین قیمت کمتری از داروهای دارای نسخه دارد بسیاری از معتادان به مسکن های مشتقات تریاک به عنوان جایگزینی ارزان تر به هروئین روی می آورند و این موضوع در دوران اخیر نیز زیاد دیده می شود.
علائم و تشخیص اعتیاد به هروئین
مصرف مکرر هروئین می تواند پس از چند هفته تبدیل به اعتیاد شود. یک نشانه ی اعتیاد و وابستگی به هروئین وقوع مکرر عوارض جانبی فیزیکی برای مصرف مواد است، از جمله:
- خشکی دهان
- آبریزش بینی
- خارش پوست
- ناراحتی گوارشی
- قرمز شدن پوست
- خواب آلودگی شدید
- وضعیت روحی ناپایدار
- گشاد شدن مردمک چشم
- کند شدن زمان واکنش در بدن
اعتیاد زیادتر شده و مصرف هروئین یک عادت روزانه خواهد شد. علائم مصرف هروئین بیشتر خود را نشان داده و باعث خراب شدن ظاهر فیزیکی و رفتار فرد خواهند شد. این ها علائمی از اعتیاد جدی به هروئین هستند:
- مشکلات کبد یا کلیه
- بیماری یا عفونت های مکرر
- مشکلات قلبی و افت مکرر فشار خون
- کبودی در بازو و جای سوزن (برای تزریق).
- آبریزش یا خونریزی مرتب از بینی (درصورت عطسه یا سرفه).
- پدیدار شدن دمل های چرکی روی پوست که خوب نمی شوند.
- بی خوابی یا خواب زیاد در طول روز (یا هر تغییری درچرخه ی خواب).
از جنبه ی رفتاری نشانه های اعتیاد طولانی مدت به هروئین عبارتند از:
- تغییرات خلقی شدید
- دزدیدن پول برای خرید مواد
- دروغ گفتن مکرر و پیچاندن حرف ها
- واکنش های پرخاشگرانه یا متغیر مقابل استرس یا مخالفت
- بی توجهی به پدر و مادر، محل کار، یا دیگر مسئولیت های زندگی
- درآمدهای مکرر بدون انجام کاری (دستگیری برای دزدی، زورگیری…)
- عدم توانایی برای ترک مصرف، با وجودی که فرد برای این کار قول می دهد.
- غیبت در قرارهای ملاقات یا دیگر موارد مهم در زندگی، اغلب بدون داشتن هیچ توضیحی
بر اساس استانداردهایی که توسط انجمن تشخیص اختلالات روانی آمریکا یا DSM-5 مشخص کرده است کلینیک ها می توانند در صورت وجود علائم مخرب در فرد اختلال استفاده از مشتقات تریاک را تشخیص دهند، از جمله اعتیاد به هروئین.
لیست علائم تشخیصی عبارتند از:
- تمایل شدید و دائمی به مصرف
- تجربه ی علائم عدم دسترسی به مواد
- از دست دادن تحمل برای استفاده از هروئین
- دفعات بیشتر مصرف یا مقدار بیشتر هروئین نسبت به قبل
- ادامه ی مصرف هروئین با وجود مشکلات شخصی یا اجتماعی
- تلاش برای کاهش یا کنترل مصرف هروئین که بی فایده بوده است.
- مصرف مکرر هروئین حتی در شرایطی که می تواند باعث آسیب فیزیکی شود.
- ادامه ی مصرف هروئین با وجود عوارض مخرب روی سلامت فیزیکی و روانی
- گذاشتن سرمایه ی زمانی زیاد برای به دست آوردن، استفاده و بهبود پس از مصرف هروئین
- بی توجهی به وظایف در محیط کار، مدرسه یا در خانه که مستقیما مرتبط با مصرف هروئین باشد.
- قربانی شدن فعالیت های شغلی، روابط اجتماعی و فعالیت های تفریحی به خاطر مصرف هروئین
شش علامت یا بیشتر نشان دهنده ی اعتیاد شدید هستند، چهار یا پنج علامت اعتیاد متوسط و دو تا سه علائم وابستگی خفیف.
وقتی اعتیاد به هروئین تشخیص داده نشده و درمان نشود شانس اوردوز به مقدار زیادی افزایش می یابد زیرا مصرف کننده ها مرتبا مواد بیشتر و بیشتری استفاده می کنند تا جایی که بدن دیگر نمی تواند استرس ناشی از آن را تحمل کند.
نشانه های اوردوز هروئین ( وضعیتی که می تواند برای زندگی فرد بسیار تهدید کننده باشد ) عبارتند از:
- هذیان گفتن
- تنفس سطحی
- اسپاسم ماهیچه ها
- گیجی و عدم تمرکز
- از دست دادن هشیاری
- ضربان قلب بسیارضعیف
- کبودی لب ها یا ناخن ها
- گشاد شدن شدید مردمک چشم ها
- خواب آلودگی شدید تا حدی که فرد می افتد.
هر زمان مشکوک به اوردوز هروئین بودید فورا برای درمان با اورژانس تماس بگیرید تا فرد کمک های درمانی را فورا دریافت نماید.
علل و فاکتورهای خطر اعتیاد به هروئین
در اثر مصرف هروئین ممکن است تغییرات ساختاری و عملکردی در مغز ایجاد شود و این تغییرات هستند که باعث تمایلات شدیدی می شوند که منجر به ادامه ی مصرف هروئین توسط فرد و وابستگی او خواهد شد.
علاوه بر تغییرات عصبی که باعث مصرف مکرر می شوند، فاکتورهای خطر دیگر برای این نوع مصرف عبارتند از:
- زمینه ی ژنتیکی. فاکتورهای ژنتیکی وابستگی به هروئین به سادگی قابل ارزیابی نیستند. اما داشتن پدر یا مادر و یا خواهر یا برادری که معتاد به هروئین باشد خطر اعتیاد را به مقدار زیادی بالا خواهد برد.
- سابقه ی خانوادگی. قرارگیری در مقابل هر نوع خشونت، بی توجهی والدین یا در کل هرگونه عدم ثبات در خانواده می تواند پایه ای برای استفاده از مواد در آینده بسازد.
- مصرف داروهای دیگر. مسکن های مشتقات تریاک دروازه ای به روی هروئین هستند. از هر پنج مصرف کننده ی هروئین چهار نفر از آن ها در ابتدا از داروهای نسخه ای استفاده می کردند، قبل از اینکه به خاطر قیمت کمتر یا دسترسی ساده تر آن را به هروئین تغییر دهند. در کل کسانی که هر نوع دارویی را استفاده می کنند بیشتر در خطر وابستگی به هروئین هستند، البته رابطه ی بین مسکن های مشتقات تریاک با اعتیاد به هروئین بیشتر است.
عوارض ترک و سم زدایی هروئین
علائم ترک هروئین بسیار ناخوشایند هستند و هیچکس بدون دریافت کمک های پزشکی قادر نیست بتواند مصرف هروئین را کنار بگذارد.
علائم متداول ترک هروئین عبارتند از:
- اسهال
- افسردگی
- زودرنجی
- بی خوابی
- تعریق زیاد
- آبریزش بینی
- دردهای شدید
- تمایلات شدید
- حالت تهوع و استفراغ
- پریشانی و بی قراری شدید
- اضطراب و حملات وحشت
