فرق روانشناس و روانپزشک و زمان مراجعه به هر یک
فرق روانشناس و روانپزشک یکی از چالش های اصلی مراجعانی است که از اختلالات روانی رنج می برند و واقعا نمی دانند که روانشناس و روانپزشک چه فرقی دارند و باید به کدام یک از آنها مراجعه کنند.
حتی اکثر افراد اشتباها روانشناس و روانپزشک را یکی می دانند و برای روان درمانی به روان پزشک مراجعه می کنند و یا از یک روان شناس توقع تجویز دارو را دارند. با توجه به همه این چالش ها و مشکلات پیش آمده برای تشخیص فرق روانشناس و روانپزشک ما سعی کرده ایم در این مقاله از مشاوره تمام جوانب مربوط به تشخیص تفاوت این دو را مورد بررسی قرار دهیم.
فرق روانپزشک در مقابل روانشناس چیست؟
روان پزشکی، شاخه ای از پزشکی در نظر گرفته می شود. یک روانپزشک بیشتر بر روی تشخیص علل، پیشگیری، تشخیص و درمان بیماری های روانی تمرکز دارد.
در روان پزشکی اعتقاد بر این است که بسیاری از عوامل بیولوژیکی در کنار عوامل اجتماعی و محیطی مانند ژنتیک می توانند منجر به بروز برخی علائم و بیماری های اختلالات روانی شوند. اما آنها فقط بر روی تشخیص عوامل بیولوژیکی تمرکز می کنند.
برهمین اساس یک روانپزشک ممکن است بر روی بسیاری از زمینه های مرتبط با اختلالات روانی، آموزش های لازم را ببیند، از جمله:
- ژنتیک
- بیوشیمی
- عصب شناسی
- روانشناسی
- علوم اجتماعی
- روانپزشکی دارویی (تأثیر داروها بر خلق و خو و سلامت روان)
از طرفی هم برخی از روانپزشکان ممکن است در زمینه های خاصی، فوق تخصص لازم را کسب کنند، از جمله:
- اعتیاد
- روانپزشکی کودک و نوجوان
- روانپزشکی سالمندان
- روانپزشکی قانونی
فرق روانشناس در مقابل روانپزشک چیست؟
برعکس روانپزشکان، روانشناسان بیشتر بر روی عوامل اجتماعی، فرهنگی و محیطی که باعث بروز علائم در بیماران می شوند، تمرکز دارند. آنها با تشخیص افکار منفی و سایر زمینه های عملکرد مغز که باعث بروز علائم بیمار می شوند سعی می کنند سلامت عاطفی بیمار را تحت بررسی قرار دهند. آنها اکثر علائم بیمار را با استفاده از گزینه های درمانی خاص به غیر از دارو درمان می کنند.
روان شناس با ایجاد یک محیط دوستانه برای بیماران به آنها کمک می کنند تا بتوانند ناراحتی های عاطفی خودشان را بازگو کنند. در نهایت با گفتگودرمانی، به بیمار در درمان وضعیت خودشان کمک می کنند. گفتار درمانی می تواند اشکال مختلفی داشته باشد، از جمله:
- درمان فردی
- زوج درمانی
- خانواده درمانی
- گروه درمانی
درمان شناختی رفتاری (CBT)، یکی از رایج ترین انواع گفتار درمانی محسوب می شود که روان شناسان از این تکنیک برای درمان انواع علائم مراجعین استفاده می کنند.. هدف CBT کمک به افراد در درمان برای یادگیری و تمرین تکنیک های خاص برای کار بر روی احساسات ناخواسته و الگوهای فکری منفی است. اما بسیاری از انواع دیگر درمان وجود دارد که روانشناسان می توانند در این زمینه ها تخصص داشته باشند:
- روان درمانی
- هنر درمانی
- طرحواره درمانی
- روانشناسی کودک
- درمان متمرکز بر هیجان
- درمان مبتنی بر ذهنیت
- رویکردهای درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی
روانشناسانی که با کودکان کار می کنند همچنین ممکن است مهارت های تفکر و توانایی های تحصیلی کودکان را ارزیابی کنند و رویکردهای منحصر به فرد مناسب برای کودکان مانند بازی درمانی ارائه دهند.
روانشناسان همچنین ممکن است برای کسب تخصص های زیر، آموزش های لازم را ببینند:
- روانکاوی
- روانشناسی بالینی
- عصب روانشناسی
- روانشناسی قانونی
- روانشناسی کودک و نوجوان
با این حال، یک روانشناس لزوماً یک درمانگر نمی شود. بسیاری از آنها به جای محیط های بالینی، مشاغلی را در زمینه آموزش، پژوهش، یا حقوق و محیط های شرکتی انتخاب می کنند.
به روان پزشک مراجعه کنم یا روان شناس؟
بعد از تشخیص کامل فرق روانشناس و روانپزشک، یکی از موضوعاتی که ممکن است گمراه کننده باشد این است که در چه شرایطی باید به روان شناس مراجعه کنم و در چه شرایطی به روان پزشک؟ واقعیت این است که مراجعه به روان شناس یا روانپزشک به علائم و وضعیت شما بستگی دارد. اگر دوران سختی را پشت سر می گذارید یا می خواهید روی درک بهتر افکار و رفتارهای خود کار کنید، یک روانشناس ممکن است گزینه خوبی باشد.
اما در مواردی که می خواهید در کنار سایز گزینه های درمانی، از دارو برای تسکین علائم خود کمک بگیرید بهتر است با یک روانپزشک مشورت کنید. درمان برخی از بیماری ها و شرایط پیچیده سلامت روان مانند موارد زیر به مراجعه روانپزشک نیاز دارد:
- افسردگی حاد
- اختلال دو قطبی
- جنون جوانی
اما به این نکته توجه داشته باشید که یک روان پزشک ممکن است ترکیبی از درمان و دارو را برای درمان علائم بسیاری از بیماری‌های رایج سلامت روان، از جمله افسردگی و اضطراب، توصیه کنند. اما روانپزشکان معمولاً گفتگو درمانی مداوم ارائه نمی دهند. اگر ابتدا با یک روانپزشک تماس بگیرید، احتمالاً شما را تشویق می کنند که همزمان با مصرف دارو از مشاوره با یک درمانگر یا روان شناس برای درمان وضعیت خود راهنمایی بگیرید.
به طور کلی اگر در حال بررسی گزینه های درمانی برای فرزندتان خودتان هستید مراجعه به یک روانشناس می تواند اطلاعات بیشتری در مورد گزینه های درمانی مختلف، از جمله بازی درمانی، تحلیل رفتار کاربردی، یا درمان پذیرش و تعهد را به شما ارائه دهد.
اما اگر فرزندتان علائم پیچیده تری از جمله علائم روان پریشی، اختلال دوقطبی یا ADHD داشته باشد، ممکن است با روانپزشک تماس بگیرید.
فرق بین مراحل روانشناس و روانپزشک شدن
روانشناسان باید دارای مدرک لیسانس، فوق لیسانس و دکترا در روانشناسی باشند. پروسه آموزشی برای تبدیل شدن به یک روانشناس دارای مجوز حدود 8-10 سال طول می کشد. اما یک روان شناس ممکن است برای کسب تخصص لازم در زمینه ای خاص، آموزش های بیشتری ببیند.
اما برای تبدیل شدن به یک روانپزشک، داوطلبان قبل از حضور در دانشکده پزشکی، مدرک لیسانس خود را تکمیل می کنند. روانپزشکان در طی روند تحصیلی خود به مطالعه فارماکولوژی، آناتومی، زیست شناسی، عصب شناسی و بیماری می پردازند و دانش لازم برای تجویز دارو را کسب می کنند. فارغ التحصیلان قبل از دریافت مجوز، یک دوره تحصیلی را که معمولاً حدود 4 سال طول می کشد، را بگذرانند. این روند در مجموع حدود 12 سال طول می کشد.
برای روانشناس یا روانپزشک شدن باید به این نکته توجه کنید که بیشتر به بررسی اثرات محیطی و اجتماعی بر سلامت روان علاقه دارید یا عوامل بیولوژیکی؟ چون روانشناسان عمیقاً به علل بیرونی، محیطی و اجتماعی موثر بر اختلالات روانی می پردازند. اما روانپزشکان بیشتر بر روی عوامل بیولوژیکی موثر بر سلامت روان بیماران تمرکز می کنند.
نقش روانپزشک در پیشگیری، تشخیص و درمان اختلالات روان چیست؟
یک روانپزشک در تشخیص و درمان انواع بیماری های روانی فعالیت می کند. آنها مدرک و مجوز لازم به عنوان یک پزشک را دارند و می توانند در صورت تشخیص و صلاح دید برای بیماران دارو تجویز کنند. آنها می توانند در مکان های مختلفی مانند موارد زیر فعالیت داشته باشند:
- مطب های خصوصی
- بیمارستان ها
- بیمارستان های روانی
- مراکز درمانی دانشگاهی
- خانه های سالمندان
- زندان ها
- برنامه های توانبخشی
- برنامه های آسایشگاه
روان پزشک چگونه بیماران را درمان می کند؟
تشخیص انواع بیماری های روانی توسط یک روانپزشک با پرسیدن سوالات مختلف از وضعیت بیمار شروع می شود. سپس پزشک بعد از تشخیص اولیه ممکن است ارزیابی های روان شناختی و آزمایشات آزمایشگاهی را تجویز کند. اما باید به این نکته توجه کرد که این آزمایشات مانند آزمایش خون یا نوار قلب نمی توانند در تشخیص بیماری های روانی زیاد موثر باشند اما در تشخیص بیماری های زمینه ای جسمی که ممکن است منجر به بروز بیماری های روانی شوند موثر هستند.
بعد از تشخیص نهایی، روانپزشک نمی تواند دارو و یا گزینه های درمانی دیگر مانند گفتگو درمانی یا روان درمانی را برای بیماران تجویز کند.
روانپزشک برای چه بیماری های دارو تجویز می کند؟
تجویز دارو از طرف روانپزشکان بر اساس تشخیص نهایی و علائم بیمار صورت می گیرد. در حالی که حتی ممکن است روانپزشک در برخی شرایط برای بیمار دارو تجویز نکند. اما به طور کلی، یک روانپزشکان ممکن است برای درمان بیماری های زیر دارو تجویز کنند:
- جنون جوانی
- اختلالات اضطرابی
- اختلال دو قطبی
- افسردگی شدید
- اختلالات مصرف مواد
- اختلال استرس پس از سانحه (PTSD)
- اختلال نقص توجه و بیش فعالی (ADHD)
اما از طرفی برخی از مراجعین اصرار بر این دارند که بدون مصرف دارو، وضعیت آنها درمان شود. اما در صورت بروز علائم شدید و جدی بیمار باید برای پیشگیری از بروز عوارض بیشتر و جدی تر، حتما برای تجویز دارو به روانپزشک مراجعه کند. اکثر داروهایی که یک روانپزشک ممکن است برای بیماران تجویز کند، عبارتند از:
- محرک ها
- آرام بخش ها
- داروهای ضد افسردگی
- داروهای ضد روان پریشی
- تثبیت کننده های خلق و خو
علاوه بر آن، روانپزشکان در کنار تجویز دارو تمامی علائم و عوارض بیمار را در طی درمان تحت کنترل و بررسی قرار می دهند که در صورت بروز عوارض احتمالی، دوز داروها را تغییر دهند و یا داروی جایگزین تجویز کنند.
حتی ممکن اس برای تشخیص و اثربخشی داروها بر سلامت جسمی بیمار در طول درمان، آزمایشات بالینی مداوم و منظمی را تجویز کنند.
در کنار دارو درمانی، روانپزشکان می توانند انواع دیگری از درمان ها را تجویز کنند، از جمله:
درمان تشنج الکتریکی: شوک درمانی شامل اعمال جریان الکتریکی به مغز فرد بیمار است. یک روانپزشک ممکن است این روش درمانی را برای افسردگی شدید و اختلال دوقطبی و یا حتی زمانی که علائم بیمار به هیچ نوع درمان دیگری پاسخ نمی‌دهند، تجویز کند.
تحریک مغز: هر دو روش تحریک عصب واگ (VNS) و تحریک مغناطیسی ترانس کرانیال (TMS) می توانند به درمان علائم افسردگی شدید کمک کنند. در روش TMS، یک سری سیم هایی روی پوست سر بیمار قرار می گیرند و پالس های مغناطیسی را به مغز ارسال می کنند. اما در روش VNS، یک ژنراتور کاشته شده در قفسه سینه، درست زیر پوست، پالس های الکتریکی مداوم را به عصب واگ می رساند.
نور درمانی: این روش درمانی از نور مصنوعی برای درمان علائم افسردگی استفاده می کند. نور درمانی در اکثر مواقع برای افسردگی فصلی توصیه می شود.
مشاوره روانشناسی آنلاین
یکی از مهمترین موضوعات در زمینه مراجعه به روان شناس یا روان پزشک، بحث مشاوره آنلاین روانشناسی است. بعد از تشخیص فرق روانشناس و روانپزشک، و با فرض اینکه می دانید برای وضعیت خود به روان پزشک مراجعه کنید یا روانشناس، حال موضوع اصلی برای مراجعه به آنها این است که مشاوره حضوری بهتر است یا مشاوره روانشناسی آنلاین؟
واقعیت این است که مشاوره آنلاین با روانشناسان و روانپزشکان از مزیت های خاصی برخوردار است و حتی در برخی شرایط ممکن است نتایج و اثرات بیشتری نسبت به مشاوره حضوری داشته باشد. مهمترین نکته در مشاوره روانشناسی آنلاین این است که شما بتوانید با روان شناس یا روانپزشک خود در یک بستر کاملا امن و دوستانه مشاوره داشته باشید.
سوالات متداول
درمانگرها روانشناس هستند یا روانپزشک؟ کلمه “درمانگر” یک اصطلاح عمومی است که می تواند به یک مشاور یا روانشناس بالینی دارای مجوز برای درمان بیماری های روانی بدون استفاده از دارو اشاره کند. در حالی که روانپزشکان می توانند روان درمانی ارائه دهند، اما آنها معمولاً خودشان را درمانگر معرفی نمی کنند.
آیا روانپزشکی نوعی روانشناسی است؟ روانپزشکان و روانشناسان هر دو برای تشخیص و ارزیابی مسائل و اختلالات روانی آموزش های لازم را کسب کرده اند. روانپزشکی شاخه ای از پزشکی است، در حالی که روانشناسی رشته جداگانه خود را دارد.
آیا روانشناسان می توانند بیماری روانی را تشخیص دهند؟ بله، روانشناسان برای تشخیص بیماری های روانی آموزش های لازم را دیده اند اما نمی توانند دارو تجویز کنند.
فرق روانشناس و روانپزشک در میزان حقوق چگونه است؟ درآمد روانپزشکان به طور متوسط بیشتر از روانشناسان است. از سال 2020، روانپزشکان به طور متوسط 217100 دلار درآمد داشتند در حالی که روانشناسان بالینی متوسط 82180 دلار درآمد داشتند.
آیا روانشناسان پزشک هستند؟ روانشناسان بالینی پزشک هستند به این معنا که در مقطع کارشناسی ارشد شرکت می کنند و مدرک دکترا می گیرند. با این حال، آنها مانند روانپزشک محسوب نمی شوند. روانشناسی بالینی ترجیح می دهند که زمان بیشتری را صرف شناخت مشتریان خود و تقویت روابط با آنها کنند.
سخن آخر
در بررسی و ارزیابی فرق روانشناس و روانپزشک به این نتیجه رسیدیم که روانپزشکان و روانشناسان هر دو نقش مهمی در مراقبت و درمان سلامت روان دارند، اگرچه از رویکردهای متفاوتی برای تشخیص و درمان شرایط سلامت روان استفاده می کنند. یک روانشناس می تواند از طریق درمان و آموزش مهارت های مقابله ای در رفع علائم به شما کمک کند، در حالی که یک روانپزشک می تواند داروها و سایر درمان ها را برای کاهش علائم شما تجویز کند.
