بیش فعالی در بزرگسالان از علل تا درمان

بیش فعالی در بزرگسالان تا حدودی شناخته نمی شوند. چون اکثر مبتلایان بزرگسال به بیش فعالی علائم خودشان را مخفی می کنند. اما ما در این مقاله از مشاوره سعی کرده ایم شایع ترین علل و عوارض بیش فعالی در بزرگسالان و راه های درمانی آن را مورد بررسی قرار دهیم. اختلال نقص توجه و بیش فعالی در بزرگسالان که به اختصار  ADHD نامیده می شود یک اختلال عصبی است که تقریباً 4.4 درصد از کل جمعیت بزرگسالان را تحت تأثیر قرار می دهد. این اختلال در مردان (5.4 درصد) بیشتر از زنان (3.2 درصد) تشخیص داده می شود.

اختلال بیش فعالی بزرگسالان با علائمی از جمله عدم تمرکز، بیش فعالی و یا تکانشگری همراه است.  ابتلا به این وضعیت به خصوص در صورت عدم درمان باعث بروز مشکلات زیادی از جمله تداخل در زندگی روزمره و روابط اجتماعی می شود.

بیش فعالی قبلا به عنوان یک بیماری دوران کودکی در نظر گرفته می شد. در حالیکه امروزه می دانیم که این اختلال ممکن است هر فردی را در هر سنی درگیر کند.  بررسی ها نشان می دهد که خطر بروز علائم ADHD بزرگسالان رو به افزایش است. با این حال، بسیاری از بزرگسالان مبتلا به ADHD هرگز در طول زندگی خود شناسایی نمی شوند. چون علائم بیش فعالی در بزرگسالان به درستی تشخیص داده نمی شوند.

بیش فعالی در بزرگسالان چگونه است؟

زمانی تصور می شد که اختلال کمبود توجه بیش فعالی (ADHD) فقط کودکان را تحت تاثیر قرار می دهد، اما علائم و اثرات ADHD می تواند تا بزرگسالی نیز ادامه یابد. علت ابتلا به ADHD هنوز از نظر علمی به طور دقیق مشخص نیست. درمان معمولا شامل دارو، آموزش و مشاوره است.

علائم ADHD در بزرگسالان با علائم رایج ADHD دوران کودکی شباهت زیادی دارد. با این حال، مشخص شده است که شدت علائم – به ویژه بیش فعالی – در طول زمان و در بسیاری از افراد کاهش می یابد.

علائم شایع ADHD بزرگسالان عبارتند از:

• فراموشی
• تکانشگری
• بی قراری
• مشکل در تمرکز
• بی توجهی به جزئیات
• بیش از حد حرف زدن
• مشکل در شروع و تکمیل وظایف
• مدیریت زمان ضعیف، مهارت های سازمانی

عوارض و مشکلات مربوط به بیش فعالی در بزرگسالان

بسیاری از بزرگسالان مبتلا به ADHD از ابتلا به این اختلال آگاه نیستند. آنها فقط می دانند که انجام کارهای روزمره می تواند برای آنها یک چالش باشد. تمرکز و اولویت بندی برای بزرگسالان مبتلا به ADHD تا حد زیادی مشکل است. این وضعیت منجر به از دست دادن فرصت ها و فراموشی جلسات یا برنامه های اجتماعی می شود. ناتوانی در کنترل تکانه ها از بی حوصلگی در صف انتظار یا رانندگی در ترافیک گرفته تا نوسانات خلقی و طغیان خشم متغیر است. ابتلا به ADHD در بزرگسالان تقریباً همه جنبه های زندگی را تحت تأثیر قرار می دهد.

بیش فعالی به خصوص در صورت عدم درمان به موقع تأثیرات مخربی بر رفاه روانی و کیفیت زندگی فرد خواهد داشت. به عنوان مثال:

تاثیر بیش فعالی بزرگسالان بر عملکرد مدرسه و کار

زندگی ممکن است برای هر فردی چالش برانگیز به نظر برسد. اما فردی که به ADHD مبتلا است مطمئنا زندگی چالش برانگیزتری نسبت به افراد بدون ADHD دارد. این وضعیت می تواند نگه داشتن وسایل در جای مناسب را برای آنها دشوار کند. یک بزرگسال مبتلا به ADHD اغلب با مهارت های سازمانی مشکل دارد. به عنوان مثال پیگیری وظایف و اولویت بندی آنها به روشی منطقی یکی از مهمترین مشکلاتی است که بزرگسالان مبتلا به بیش فعالی با آن دست و پنجه نرم می کنند.

علائم بیش فعالی بزرگسالان مانند ضعف مدیریت زمان، کاهش تمرکز، به تعویق انداختن کارها و فراموشی می‌تواند انجام وظایف مدرسه یا محل کار را دشوار کند. بسیاری از بررسی ها بیش فعالی را با بروز مشکلات مختلف در مدرسه یا محل کار مرتبط دانسته اند. افراد مبتلا به ADHD در مقایسه با بزرگسالان نوروتیپیک بیشتر با مشکلاتی نظیر پیدا کردن شغل و حفظ آن مواجه هستند، به خصوص اگر در دوران کودکی تحت درمان قرار نگرفته باشند.

تأثیر بیش فعالی در بزرگسالان بر روابط

علائم ADHD در بزرگسالان مانند مهارت های ضعیف گوش دادن، ناتوانی در انجام وظایف و تکانشگری می تواند منجر به تعدادی از مشکلات در روابط عاشقانه، دوستی ها، روابط خانوادگی و سایر ارتباطات اجتماعی شود.

در بزرگسالان مبتلا به بیش فعالی ناامیدی های کوچک غیرقابل تحمل به نظر می رسند یا به سرعت باعث افسردگی و تغییرات خلقی می شوند. اگر این نگرانی های احساسی مورد توجه و درمان قرار نگیرد، ممکن است روابط شخصی و حرفه ای را پیچیده کند.

همچنین اضطراب یک علامت بسیار رایج ADHD بزرگسالان است، زیرا ذهن تمایل دارد رویدادهای نگران کننده را به طور مکرر تکرار کند. به همین علت بزرگسالان مبتلا به بیش فعالی اغلب مانند کودکان دارای علائمی مانند بی قراری و اضطراب هستند. اضطراب تاثیر منفی زیادی بر تعاملات اجتماعی افراد دارد.

افراد مبتلا به بیش فعالی اغلب به راحتی دچار حواس پرتی می شوند. همچنین ممکن است آنها وضعیتی به نام هایپرفوکوس را تجربه کنند. به این معنا که یک فرد مبتلا به می تواند چنان در انجام کاری غرق شود که از هر چیز دیگری در اطراف خود بی خبر باشد.  این نوع تمرکز اغلب با از دست دادن زمان و نادیده گرفتن اطرافیان همراه است و می تواند منجر به سوء تفاهم در رابطه شود.

تأثیر ADHD بزرگسالان بر جنایت و ایمنی

بررسی های انجام شده نشان می دهد که بین بزرگسالان به بیش فعالی با ارتکاب جرم و جنایت، قانون شکنی و سایر مسائل قانونی و ایمنی ارتباط نزدیکی وجود دارد. به عنوان مثال خطر تصادفات رانندگی در بزرگسالان مبتلا به بیش فعالی در مقایسه با جمعیت عمومی در حدود 9 درصد بیشتر است. همچنین بررسی ها نشان می دهد افرادی که در دوران کودکی بیش فعال هستند، بیشتر احتمال دارد که در بزرگسالی درگیر فعالیت های مجرمانه شوند. در واقع بر اساس آمار موجود 26% از زندانیان بالغ به بیش فعالی مبتلا هستند.

بیش فعالی بزرگسالان و سوء مصرف مواد

ابتلا به بیش فعالی و سوء مصرف مواد ارتباط تنگاتنگی با یکدیگر دارند. بزرگسالان مبتلا به بیش فعالی در مقایسه با افراد بدون ADHD دو برابر بیشتر به اختلال سوء مصرف مواد مبتلا هستند. بسیاری از بزرگسالان مبتلا به بیش فعالی که به سوء مصرف مواد گرایش دارند، گزارش می دهند که از موادی مانند الکل و سایر داروها به عنوان راهی برای خود درمانی و مدیریت علائم ADHD استفاده می کنند.

بیش فعالی بزرگسالان و اختلالات روانی

بزرگسالان مبتلا به ADHD اغلب نسبت به خود رفتارهای بیش از حد انتقادی دارند. این وضعیت می تواند منجر به تصور منفی از خود شود. به همین علت است که گفته می شود اختلال بیش فعالی-کم توجهی در اغلب موارد با سایر اختلالات خلقی همراه است.  در واقع تقریباً 60 تا 70 درصد بزرگسالان مبتلا به ADHD دارای یک اختلال همراه هستند. به عنوان مثال تقریباً 50٪ از این افراد به اختلالات اضطرابی، از جمله اضطراب اجتماعی تشخیص داده شده اند.

بزرگسالان مبتلا به ADHD مشکلات را به‌عنوان شکست‌های شخصی یا عدم موفقیت در نظر می گیرند و در نتیجه همیشه خود را در یک وضعیت منفی می ببینند. این وضعیت در نهایت باعث تقویت سایر اختلالات خلقی مانند اضطراب در این افراد می شود.

علت بروز بیش فعالی در بزرگسالان چیست؟

هنوز از نظر علمی کاملاً روشن نیست که چه عواملی باعث ابتلا بزرگسالان به اختلال کم توجهی بیش فعالی می شود. اما با این حال عواملی وجود دارند که می توانند باعث افزایش خطر ابتلا به بیش فعالی در بزرگسالان شوند، از جمله:

ژنتیک یا وراثت. ADHD یک بیماری بسیار ارثی است. تقریباً نیمی از والدین مبتلا به ADHD دارای فرزندی با این بیماری خواهند بود.

عوامل محیطی. مطالعات نشان می دهد که قرار گرفتن در معرض استرس شدید، ضربه، یا سموم خاص  مانند سرب خطر ابتلا یا شدت علائم ADHD را افزایش می دهد.

اختلالات رشد. آسیب های مغزی یا حوادثی که در طول دوران رشد بر سیستم عصبی مرکزی تأثیر می گذارند، مانند زایمان زودرس  یا مصرف الکل در دوران بارداری،  می توانند نقش عمده ای در ابتلا به ADHD داشته باشند.

ADHD نتیجه رژیم غذایی نامناسب، ورزش ناکافی، تماشای بیش از حد صفحات نمایشگر، یا عوامل اجتماعی-اقتصادی نیست. اگرچه برخی از این عوامل و سایر عوامل استرس زا ممکن است علائم ADHD را در برخی افراد بدتر کنند. اما با این حال بیش فعالی طور گسترده به عنوان یک بیماری دوران کودکی در نظر گرفته می شود که علائم آن ممکن است تا دوران بزرگسالی ادامه پیدا کند.

بیش فعالی در بزرگسالان چگونه تشخیص داده می شود؟

تقریباً هر فردی در مقطعی از زندگی خود علائمی مشابه ADHD دارد. ADHD تنها زمانی تشخیص داده می شود که علائم آنقدر شدید باشند که باعث ایجاد مشکلات مداوم در بیش از یک بخش از زندگی شما شوند. این علائم پایدار و مخرب را می توان در اوایل دوران کودکی ردیابی کرد.

تشخیص ADHD در بزرگسالان می تواند دشوار باشد زیرا برخی از علائم ADHD مشابه علائم ناشی از سایر اختلالات مانند اضطراب یا اختلالات خلقی است. بسیاری از بزرگسالان مبتلا به ADHD حداقل به یک اختلال دیگر مانند افسردگی یا اضطراب نیز مبتلا هستند. روان شناسان از معیارهای مختلفی برای تشخیص ADHD بزرگسالان استفاده می کنند. ارزیابی علائم ADHD بزرگسالان اغلب شامل موارد است:

• معاینه پزشکی اولیه برای رد سایر اختلالات مرتبط
• مصاحبه بالینی برای جمع آوری اطلاعات در مورد سابقه پزشکی و علائم خانوادگی، به ویژه در دوران کودکی
• بررسی راهنمای تشخیصی ADHD که در طول جلسه توسط فرد برای ارزیابی علائم، نقاط قوت و ضعف تکمیل می شود. یک ارزیابی کامل ممکن است چندین ویزیت طول بکشد.

بیش فعالی در بزرگسالان چگونه درمان می شود؟

بهترین درمان برای ADHD بزرگسالان ترکیبی از درمان غیر دارویی و دارو است. بزرگسالان باید برای تنظیم دوز دارو و یافتن ترکیب درمانی مناسب ADHD برای کاهش علائم با پزشک خود همکاری کنند.

دو نوع اصلی از داروهای مورد استفاده برای درمان ADHD با عنوان محرک ها و غیر محرک ها وجود دارد.

• محرک ها خط اول درمان دارویی برای ADHD بزرگسالان در نظر گرفته می شوند. این داروها دارای دو دسته اصلی شامل متیل فنیدات و آمفتامین ها هستند.
• داروهای غیر محرک که برای درمان ADHD استفاده می شوند، اغلب شامل داروهای فشار خون، یا داروهای تقویت کننده بیداری است. پزشکان زمانی به این داروها روی می‌آورند که سایر درمان‌های ADHD مؤثر نباشند.

اکثر بزرگسالان کاهش علائم را با داروهای ADHD تجربه می کنند، اما بسیاری از آنها علی رغم درمان با مشکلات زیادی از جمله اعتماد به نفس پایین درگیر هستند. داروهای ADHD می توانند مغز را از نظر عصبی تنظیم کنند. روان درمانی می تواند بزرگسالان مبتلا به ADHD را از نظر ذهنی سازماندهی کند. سایر درمان های رایج عبارتند از:

• ADHD با مربیگری زندگی
• درمان شناختی رفتاری (CBT)
• رفتار درمانی دیالکتیکی (DBT)

این درمان ها و مداخلات، همراه با آموزش در مورد ADHD، در مدیریت یک زندگی بهتر به بزرگسالان کمک می کند.

تغییرات سبک زندگی برای بزرگسالان مبتلا به ADHD

عوامل محیطی نقش زیادی در شدت علائم ADHD در بزرگسالان دارند. بزرگسالان مبتلا به ADHD می توانند با تغییر عوامل سبک زندگی به کاهش چشمگیر علائم خود کمک کنند. مانند:

ورزش. بررسی ها نشان می دهد که ورزش تأثیر مثبتی بر مغز افراد مبتلا به بیش فعالی کم توجهی دارد و می تواند تا حد زیادی به کاهش علائم کمک کند.

مصرف مکمل ها. اغلب افراد مبتلا به ADHD به کمبود مواد معدنی مهمی مانند آهن، روی و منیزیم مبتلا هستند. بنابراین توصیه می شود به صورت روزانه و منظم این مواد معدنی را از طریق مصرف مکمل ها دریافت کنند. ملاتونین همچنین می تواند به رفع مشکلات خواب در بزرگسالان بیش فعال کمک کند. همچنین طیف گسترده ای از داروهای طبیعی برای ADHD وجود دارد که ممکن است در کاهش علائم موثر باشد.

سخن آخر

به طور کلی اختلال کمبود توجه- بیش فعالی بزرگسالان (ADHD) یک اختلال سلامت روان است که ترکیبی از مشکلات و رفتارهای تکانشی را دربرمی گیرد. ADHD بزرگسالان می تواند منجر به روابط ناپایدار، عملکرد ضعیف در کار یا مدرسه، اعتماد به نفس پایین و سایر مشکلات اجتماعی شود.

شروع علائم اغلب در اوایل کودکی است و تا بزرگسالی ادامه می یابد. در برخی موارد، ADHD تا زمانی که فرد به دوران بلوغ نرسد، تشخیص داده نمی شود. علائم ADHD بزرگسالان ممکن است به اندازه علائم ADHD در کودکان واضح نباشد. در بزرگسالان، علائم بیش فعالی ممکن است کاهش یابد، اما مبارزه با تکانشگری، بی قراری و مشکل در توجه همچنان ادامه می یابد.