اختلال بی اشتهایی عصبی
کسانی که از عمد خودشان را گرسنه نگه می دارند از یک اختلال غذایی به نام بی اشتهایی عصبی رنج می‌برند. این اختلال که اغلب در افراد جوان و در سنین بلوغ شروع می‌شود شامل کاهش وزن شدیدی است که کمتر از حد عادی شمرده می‌شود. اختلال بی اشتهایی عصبی چیست؟
اختلال بی اشتهایی عصبی
بیماران این اختلال اغلب لاغر به نظر می‌رسند اما بر این باورند که اضافه وزن دارند. گاهی باید برای جلوگیری از قحطی زدگی در بیمارستان بستری شوند.
کسانی که مبتلا به بی‌اشتهایی عصبی هستند خود را از غذا محروم می‌کنند، حتی اگر شدید از علائم گرسنگی رنج ببرند. یکی از ترسناک ترین جنبه‌های اختلال این است که بیماران اختلال عصبی حتی وقتی با پوست و استخوان دیده می‌شوند فکر می کنند چاق هستند.
غذا و وزن وسواس این افراد می شود. برای برخی این اجبار در عادات غذایی عجیب یا اجتناب از خوردن در جلوی دیگران آشکار می‌شود. گاهی حتی این افراد دستورهای غذایی مختلفی را جمع کرده و غذاهایی لذیذ برای خانواده و دوستان تهیه می‌کنند اما خودشان در خوردن وعده‌های غذایی شرکت ندارند. آن‌ها ممکن است ورزش زیادی را به روال زندگی خود اضافه کنند تا لاغر بمانند. نداشتن پریودهای ماهانه در زنان دچار این اختلال رایج است.
مردان مبتلا به بی اشتهایی اغلب توان زیادی ندارند.
علائم خاص بی‌اشتهایی عصبی
کسی که از این اختلال رنج می‌برد اغلب مشکل او با امتناع از خوردن غذا برای حفظ بدن خود مشخص می‌شود و وزنی که او می‌خواهد متناقض با سن، قد یا ساختار بدنش است. کمترین حد شدت برای بزرگ سالان به شاخص توده‌ی بدنی بستگی دارد و برای کودکان و نوجوانان به درصد توده‌ی بدنی.
این فرد اغلب ترس شدید و بی نهایتی از افزایش وزن یا چاق شدن دارند و این ترس، بدون در نظر گرفتن وزن فعلی فرد، اغلب حتی تا زمانی ادامه دارد که فرد به خاطر گرسنگی تا حد مرگ می‌رسد. این موضوع مربوط به تصویر فردی ضعیف فرد از خودش است که نشانه ای از این اختلال می‌باشد.
کسی که دچار این اختلال است باور دارد وزن بدن، شکل و سایز او مستقیماً با حسی که نسبت به خودش دارد و ارزش او به عنوان یک انسان در ارتباط است. بیماران این اختلال اغلب جدی بودن این شرایط را رد کرده و نمی‌توانند وزن خود را با چشم ارزیابی کنند.
بسیاری از زنان مبتلا به بی‌اشتهایی عصبی دچار آمنوره ( اختلالات قاعدگی ) شده یا قاعدگی‌های ماهانه‌ی خود را از دست می‌دهند.
دو نوع بی اشتهایی عصبی وجود دارد:
- نوع محدود کننده؛ فرد مصرف غذا را خودش محدود کرده و شامل اختلال غذایی بینگ یا پاک سازی غذایی نمی‌شود.
- اختلال غذایی بینگ؛ فرد به تحریک خودش استفراغ کرده، ملین زیاد مصرف نموده، تنقیه کرده یا داروهای ادرارآور می‌خورد.
محاسبه‌ی توده‌ی بدنی
شاخص توده‌ی بدنی یا BMI ابزاری برای تشخیص وضعیت وزنی در بزرگ سالان است. این عدد در واقع معیاری از وزن فرد در مقابل قد اوست. در زیر رنج‌های شاخص توده بدنی برای ارزیابی شدت بی‌اشتهایی عصبی آورده شده‌اند.
خفیف: BMI ≥ 17
متوسط: BMI 16–16.99
شدید: BMI 15–15.99
خیلی شدید: BMI < 15
علت بی‌اشتهایی عصبی
علت اصلی بی‌اشتهایی عصبی شناخته نشده است. با این وجود فاکتورهای خطر زیادی در بین آن‌هاست، ژنتیک، زیست، محیط زندگی و روان – که ممکن است منجر به این شرایط پیچیده شوند.
تأثیرات جامعه‌ی فرهنگی می‌تواند نقش بزرگی در ذهنیت فرد نسبت به وزن و درک بدنی منفی داشته باشد. از آنجایی که لاغری بیش از حد در فرهنگ جا افتاده، اغلب بر این باورند که بدن ایده آل برای همه لاغر است، و تقویت این باور حس نارضایتی در زنان جوان ایجاد می‌کند، خصوصاً وقتی نمی‌توانند به وزن خاصی برسند. اختلالات غذایی ریشه در عدم توانایی برای رسیدن به هدفی غیرمنطقی دارند. در فرهنگ ما ارزش فردی و موفقیت با لاغری برابرند، که در نتیجه میل به لاغر شدن ادامه داشته و احتمال بروز اختلالات غذایی جدی در حال افزایش است.
ژنتیک و زیست نیز می‌توانند باعث اختلال شوند. اختلالات غذایی در خانواده‌ها بین همه می‌رود.
اگر یک نفر از اعضای خانواده از اختلال غذایی رنج ببرد احتمال بیشتری وجود دارد که اعضای آن خانواده نیز از نظر ژنتیکی مستعد ابتلا به اختلال غذایی باشند. بعلاوه کروموزوم‌های خاصی ممکن است احتمال این بیماری را زیاد کنند.
فاکتورهای زیستی می‌توانند روی اختلال غذایی اثر بگذارند، از جمله تغییر زیست شیمی مغز که باعث می‌شود برخی افراد تمایل به این اختلال پیدا کنند. آزادسازی انتقال دهنده‌های عصبی ( دوپامین، سروتونین، نوراپی نفرین) از هیپوتالاموس، هیپوفیز، آدرنال برای تنظیم استرس، وضعیت روحی و اشتها هستند. تحقیقات نشان داده‌اند سطح سروتونین و نوراپی نفرین در بیماران بی اشتهایی عصبی و دیگر اختلالات غذایی کاهش می‌یابد و از این رو می‌گویند ارتباطی بین عملکرد این سه بخش با ایجاد زیست‌شیمی غیرعادی و احتمال ابتلای فرد به اختلال غذایی وجود دارد.
تعدادی فاکتورهای محیطی هستند که می‌توانند باعث بی اشتهایی شوند. اگر فرد در خانواده‌ای بزرگ شده باشد که لاغر بودن روی شخصیت او اثر داشته یا فردی سالم تر شناخته می‌شده است شاید حس خوب و تصویر بدنی جالبی از خودش نداشته باشد. فشار و خشونت نیز می‌توانند روی اعتماد به نفس فرد اثر بگذارد و باعث شود او حس کند به قدر کافی خوب نیست. خشونت و آزار نیز می توانند به بی‌اشتهایی عصبی منجر شوند. بعلاوه در بسیاری از موارد کسانی که با این اختلال تشخیص داده می‌شوند بیشتر از اضطراب رنج می‌برند.
خصوصیات روانی زیادی هستند که می توانند باعث شوند فرد مستعد ابتلا به بی اشتهایی باشد. کمال گرایی نیرویی است که در آن فرد می‌خواهد مصرف غذای خود را کنترل کند. طبیعت کمال گرا بودن باعث می‌شود این افراد از میزان لاغری خود راضی نباشند. کسانی که مبتلا به اختلال غذایی هستند اغلب اعتماد به نفس و عزت نفس کمی دارند.
درمان اختلال بی اشتهایی عصبی
روان درمانی برای بی اشتهایی
روان درمانی متداول ترین درمان برای بی اشتهایی عصبی است و بیشترین حمایت را در بین تحقیقات داشته است. روان درمانی می‌تواند زمان و پول قابل توجهی را صرف کند ، خصوصاً اگر بیماری فرد با مشکلات دیگری نیز همراه شده باشد ( خشونت جنسی، افسردگی، مصرف مواد، مشکلات روابط) روان درمانی تنها برای بی اشتهایی شما مفید نخواهد بود بلکه سلامت عاطفی و شادی شما را نیز بهبود خواهد بخشید. در حقیقت تمرکز روان درمانی برای کشف احساسات و مشکلات شناختی نهفته ای است که باعث اختلال غذایی شده‌اند.
